DÜNYA’NIN ŞEKLİ NEYE BENZER?

1)Dünya’nın Şekli

Dünya’mızın şekline sınıfımıza getirdiğimiz küreden baktığımızda top gibi tam yuvarlak olmadığını görürüz.Bu şekle ve uzaydan çekilen fotoğraflara baktığımızda Dünya’mız alt ve üstten basık ortası hafif şişkin bir durumdadır.Dünya’mızın bu biçimine Geoit denir.Dünya’mızı portakala ve geceleri gördüğümüz Ay’a benzetebiliriz.Kıyıdan uzaklaşan bir geminin önce gövdesi, sonra bacası ve daha sonra dumanı gözden kaybolur.Sürekli aynı yöne ve aynı yükseltiden uçan uçak, ilk kalktığı yere tekrar gelir. Dünya’mız kendi ekseni etrafında dönmesi bir gün sürer.(yani 24 saat) Bu dönüş hareketinden gece gündüz oluşur.Güneş doğudan doğuyor batıdan batıyor gibi görünür.Bunun nedeni; kendi ekseni etrafında batıdan doğuya doğru dönmesidir.

Bunları bilmekte fayda var :

Güneş sistemimizde 9 gezegen bulunmaktadır. Bunlar;Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs, Neptün, Plüton’dur. Dünya’mızın alttan ve üstten basık olamsının nedeni; Dünya gaz ve toz bulutu iken yani yeni oluşmaya başlarken kendi ekseni etrafında dönüşü nedeniyle kutuplar çukurlaşmıştır. Katılaştığında da bu durum değişmemiştir.

2)Dünya’mızın Şekli İle İlgili Görüşler

Dünyanın şeklini ve hareketlerini inceleyen bilin dalına gökbilim (astronomi)denir. Eskiden teknoloji bu kadar gelişmediği için insanlar Dünya’nın yuvarlak olduğunu bilmiyorlardı.İnsanlar Dünya’yı düz bir tepsi gibi ya da öküzün boynuzları üzerinde duran bir nesne olarak biliyorlardı.Bazı bilim adamları Dünya yuvarlak dese de insanlar, eğer yuvarlaksa aşağı kısımda kalanlar neden düşmüyorlar gibi sözler söylüyorlardı.Ancak Bilim geliştikçe Dünya’nın yuvarlaklığı da daha güzel anlaşılır oldu.Bununla alakalı incelemeler yapan kişiler aşağıda verilmiştir. Gökbilimi ile ilgilenen bilim adamlarından bazıları şunlardır; Pisagor,MÖ 590 lı yıllarda Dünyanın güneş etrafında döndüğünü ve Dünya’nın yuvarlak olduğunu ileri süren ilk kişiydi.Ancak Pisagor’un bu dediğine bilimle uğraşan kişilerin dışında inanan olmamıştı.Pisagor’dan İki Yüzyıl Sonra Aristo, gözlemleri sonunda Dünya’nın yuvarlak olduğunu kanıtladı. • Biruni:972-1050 yılları arasında Dünyanın küre şeklinde olduğunu yer çekiminin varlığını ortaya koydu. • Macellan:Dünyanın çevresini dolaşan ilk denizcidir. • Maceraperes bir denizci olan Kristof Kolomb Dünya’nın yuvarlak olduğunu kitaplardan okumuştu.1492 yılında 3 küçük gemi ile birlikte yola çıktı.Devamlı batıya doğru gitti.Hindistan’a ulaştığını zannetti ama gittiği yer Amerika kıtasıydı.Eğer dünya yuvarlaksa yönünü değiştirmeden başladığı yere tekrar geleceğini biliyordu.Ama bunu başaramadan öldü.Ancak gemilerinde bir tanesi yola devam etti.Böylece Dünya’da tam tur atılmış oldu.

Dünyamızın Şeklinin Yuvarlak olduğunu kanıtlayan olaylar:

 Güneş doğarken yada batarken yavaş yavaş doğar ve batar . Eğer dünya düz olsaydı,birden bire doğar ve batardı. Yaklaşan bir gemiyi izlediğimizde geminin önce bayrağını yaklaştıkça direğini ve sonradan da teknesini görürüz.Eğer dünya düz olsaydı.herYerden geminin tamamını görürdük. Dünyanın her hangi bir yerinden hareket eden uçak hep aynı yöne giderse yine hareket ettiği noktaya gelir.Çünkü dünyanın şekli küreye benzer. Uzaydan çekilmiş fotograflar incelendiğinde Dünyanın aslında tam bir küre olmadığı alttan ve üstten hafif basık olduğu görülmüştür


 

GÜNEŞ İ TANIYALIM

Güneş, Güneş Sistemi’ndeki en büyük gök cismidir. Çok sıcak ve yanmakta olan bazı gazlardan oluşur. Bu nedenle, yüzeyinde her saniyede milyonlarca atom bombası patlamasına eşit güçte patlamalar olur. Bu patlamalarda boyu Dünyamız’ın büyüklüğünün 40-50 katı olan alevler fışkırır.

Ateşten bir topa benzeyen Güneş, yüzeyinden çok büyük bir ısı ve ışık yayar. Eğer, Güneş olmasaydı, her zaman gece olurdu ve her yer buzla kaplı olurdu. En önemlisi daha önce söylemiştik ya! Dünya’da yaşam yani biz olamazdık.

Güneş’in sıcaklığı derece 6000 dış yüzeyinde, içindeki sıcaklık ise 12 milyon derecedir.
Çünkü, uzay (uzay filmlerinden de hatırlarsınız) karanlık bir yerdir. Dünyamız da bu karanlık yerdeki bir gök cismidir. Bu karanlık yerin içinde Dünyamız’ı Güneş’ten başka aydınlatabilecek ve ısıtabilecek bir gök cismi yoktur.

Ancak, Güneş’ten yayılan ışık çok parlaktır. Havanın açık olduğu bir günde Güneş’e bakmayı denemişsinizdir. Hatırlayın bakalım. Birkaç saniye bakınca gözleriniz kamaşmıştı, değil mi? Aslında, Güneş’e bu parlak ışık nedeniyle doğrudan bakmak çok tehlikelidir. Gözlerimize bu parlak ışık zarar verebilir. Ayrıca, yazın uzun süre Güneş’te kalmak da tehlikelidir. Hatta, cildimizde uzun bir tedaviyi gerektirecek çok ciddi yanıklar oluşabilir. Çünkü, Güneş’ten yayılan ısı özellikle yazın çok yüksek olur. Oysa Güneş, Dünya’ya milyonlarca kilometre uzaktadır ve uzaya yaydığı ısının sadece binde ikisi Dünyamız’a ulaşır.

Peki Güneş’ten çok uzakta olmasına rağmen, Dünyamız’da sıcaklık bu kadar yükselebiliyorsa, acaba Güneş’in üzerindeki sıcaklık ne kadardır? 

Bilim adamları, bu konuda yaklaşık sayılar verebilirler. Ama bu sıcaklığı, bildiğimiz herhangi bir şeyin sıcaklığıyla karşılaştırarak anlamak mümkün değildir. Bir düşünün! Güneş’in sıcaklığı derece 6 bin yüzeyinde olduğunu, içinde ise sıcaklığın 12 milyon dereceye kadar yükseldiğini… Bunu bildiğimiz neyle karşılaştırabiliriz ki? Elimizle sıcak suya temas ettiğimizde 50 dereceden fazlasına dayanamayız. En sıcak yaz günlerinde bile hava en fazla 40-50 derece civarındadır. Bu örnekten de anlıyoruz ki, Allah Dünya ile Güneş’in uzaklığını en uygun olacak şekilde yaratmıştır. Güneş bize biraz daha yakın olsaydı, Dünya üzerindeki herşey sıcaktan kavrulur kül olurdu. Ancak, biraz daha uzakta olsaydı, bu sefer de herşey buz tutardı. Tabi ki her iki şekilde de yaşam mümkün olmazdı.

Güneşimiz eğer bizim Dünyamız’a gereğinden fazla yakın olşaydı, Dünyamız bayağı ter dökerdi hatta erirdi. Tüm bu hassas dengeler Allah’ın kontrolündedir.
Aslında, benzer şekilde Güneş’in ısısını daha az alan kutup bölgeleri devamlı bir buz tabakası ile kaplı; daha çok alan Ekvator bölgeleri ise devamlı sıcaktır. Allah, bu bölgeleri bizlere örnek olsun diye yaratmıştır. Diğer yerler ise canlıların yaşamına en uygun şartlarda yaratılmıştır. Bu Allah’ın bize olan şefkatini gösterir. Çünkü, Allah Güneş ile Dünya arasındaki uzaklığı şu anki gibi en uygun şekilde yaratmasaydı, Dünya’daki yaşam çok daha zor olurdu. Hatta olmayabilirdi.

Güneş mi Yoksa Dünya mı Hareket Ediyor?

 

Ay’ın Dünya İçin Önemi

 

Dünya’ nın Şeklinin  Sonuçları

DÜNYA’NIN ŞEKLİNİN  SONUÇLARI

1. Ekvator’dan kutuplara gidildikçe yerçekimi artar.
2. Güneş ışınlarının düşme açısı kutuplara gidildikçe daralır.

3. Paralellerin boyları kutuplara gidildikçe küçülür.

4. Meridyenlerin arası kutuplara gidildikçe daralır.

5. Yeryüzünden yükseldikçe görülen alan genişler.

6. Dünya’ nın dönüş hızı Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe azalır. (Ekvator’da 1670 km/saat Kutuplarda O km/saat)

7. Kuzey kutbundan güneye gidildikçe Kutup Yıldızının görünüm açısı küçülür.

8. Doğuya gidildikçe Güneş daha erken batar.

9. Dünya’nın bir yarısında gece diğer yarısında gündüz yaşanır.

10. Ay tutulmasında Dünya’nın gölgesi Ay üzerine daire biçiminde düşer.

11. Ekvator’dan kutuplara doğru sıcaklık azalır.

12. Ekvator çemberi, meridyenlerden ve paralellerden daha uzun olur.

DÜNYANIN  GEOİT ŞEKLİNE BAĞLI SONUÇLAR:

Dünya’nın  geoid şekli nedeniyle, yerçekimi Ekvator’dan kutuplara  doğru artar

Dünya, geoid değil de küre şeklinde olsaydı, yerçekimi Dünya’nın  her yerinde aynı olurdu.

Dünya’nın geoid şekli nedeniyle Ekvator diğer paralellerden ve meridyenlerden daha uzundur.

Dünya küre şeklinde olsaydı, Ekvator  çevresi (kutupları çevreleyen iki meridyenin uzunluğu) birbirine eşit olurdu.

Ekvator çevresi =40.077 km

Kutuplar çevresi=40.009 km

Güneş, Dünya ve Ay’ın Yörüngeleri:

Güneş, Dünya ve Ay’ın Yörüngeleri:
Gündüzleri gökyüzüne baktığımızda, hava açıksa, Güneş’i
görebilirsiniz. Bulutsuz bir gecede ise Ay ve yıldızlar görünüz.
Ay da tıpkı Dünya ve Güneş gibi bir gök cismidir. Dünya gibi
Ay da hareket halindedir. Kendi etrafında döner. Sadece kendi
etrafında dönmekle kalmaz, aynı zamanda Dünya’nın da
etrafında döner.
Daha önce öğrendiğimiz gibi Dünya hem kendi etrafında hem
de Güneş’in etrafında döner. Bu sırada Ay’da Dünya’nın
etrafında dönerken kendi etrafında da dönmektedir. Dünya’nın
kendi etrafında dönerken Güneş’in etrafında da dönmesi ile
mevsimler oluşur. Bu dönüş 1 yılda tamamlanır.

Dünya, Güneş ve Ay’ın Şekli:

Dünya, Güneş ve Ay’ın Şekli:
İnsanlar gökyüzündeki olayları merak ettikleri için gözlemler
yapmışlardır. Bu gözlemleri sonucunda Dünya, Güneş ve
Ay’ın hareketlerini anlamaya çalışmışlardır. Bunun için gözlem
evleri kurmuşlar, yıldızların gökyüzündeki dizilişlerini gösteren
haritalar oluşturmuşlardır.

Günümüzden binlerce yıl önce insanlar Dünya’nın düz
olduğuna inanırlardı. Bu insanlar gökyüzünün de Dünya’nın
üstünü örten bir kapak olduğunu zannederlerdi. Onlara göre
yıldızlar, Güneş ve Ay da bu kapağın içinde asılı durumdaydı.
Dünya’nın şeklinin küreye yakın olduğunu önceki senelerde
öğrenmiştik. Güneş ve Ay’ın şekli de tıpkı Dünya’mız gibidir.
Onlar da küreye benzer. Günümüzde bunu uzaydan çekilen
çeşitli fotoğraflarda da görmek mümkündür. Dünya, Ay’a göre
çok daha büyüktür. Dünya’nın çapı Ay’ın çapının yaklaşık 4
katıdır. Bu durumda Dünya’ın içinde yaklaşık olarak 64 tane
ay sığabilir.

Güneş de dünyadan büyüktür. Güneş’in çapı ise
Dünya’nınkinin 109 katıdır. Buna göre Güneş, Dünya’nın
yaklaşık bir milyon katı büyüklüğündedir.
Dünya, Güneş ve Ay’ın büyüklüklerini daha iyi karşılaştırmak
için şöyle bir yol izleyebiliriz: Güneş’in büyüklüğünün bir
basketbol topu kadar olduğunu düşünelim. Bu durumda,
Dünya’nın büyüklüğü bir leblebi, Ay’ın büyüklüğü ise küçük bir
mercimek tanesi kadar olacaktır.

GÜNEŞ VE AY TUTULMASI

Güneş Tutulması

Güneş tutulması Ay’ın Dünya ile Güneş’in arasına girmesi sonucunda meydana gelir. Tutulmanın gerçekleşebilmesi için ay Yeniay evresinde, yani hilal şeklinde olmalı, Güneş, Ay ve Dünya da aynı doğrultuda bulunmalıdır.

Güneş tutulması üç şekilde gerçekleşebilir; tam, halkalı ve parçalı. Güneş tutulmasının hangi şekilde gerçekleşeceği Ay, Dünya ve Güneş’in pozisyonları ile ilgilidir. Ay, Dünya çevresinde elips şeklindeki yörüngesinde döner. Bu sebeple, Dünya’ya olan uzaklığı sürekli değişmektedir. Tutlma anında Ay Dünya’ya yeteri kadar yakınsa, görünen çapı, Güneş’in çapından büyük olur ve Güneş’in tamamını kaplar. Bu tam tutulmadır ve heryer sanki gece olmuşçasına kararır.

Ay Dünya’ya uzaksa, Güneş’in tamamını kaplamaz, sadece iç kısmını kaplar ve bir halkalı tutulma oluşur. Bazen de Ay bulunduğu konum nedeni ile Güneş’in sadece bir kısmını örter. Buna da parçalı tutulma denir.

Bir yılda en az iki, en çok beş defa güneş tutulması meydana gelebilir.

Ay Tutulması

Ay tutulması Ay’ın Dünya’nın gölgesine girmesi ile meydana gelir. Ay’ın bu gölgenin neresinden geçtiğine bağlı olarak, farklı isimler alır. Dünya’nın gölgesi iki ana parçadan oluşur ve bunlara ‘yarı gölge’ ve ‘tam gölge’ adı verilir.

Tam tutulma esnasında Ay’ın tamamen karanlık olması gerekirken, Dünya’nın Güneş gören bölgelerinden Ay’a yansıyan ışıklar nedeni ile rengi kırmızıya döner.